Үш айда табысқа шығу мүмкін бе
Қоғамдық тамақтану саласында: кофехана ашсаң, екі ай өтпей өзін-өзі ақтап шығады деген әңгіме жиі айтылады.
Кіріс пен шығынды теңестіру және салған ақшаны қайтарып алу — екі түрлі нәрсе екенін көбі ұмытып кетеді.
Төменде олардың айырмашылығы мен шынайы мерзімдерін қарастырамыз.
Кіріс пен шығынның теңесуі
Бұл — ай сайынғы табыс шығынмен теңесетін, нөлге шыққан кез:
- жалға алу ақысы
- жалақы мен салық төлемдері
- шикізат пен тауар сатып алу
- коммуналдық қызметтер
- қызмет көрсету, логистика және т.б.
Бизнес енді шығынға батпайды, бірақ салынған қаражатты әлі қайтарған жоқ. Бұл «нөлге» шыққанды білдіреді.
Қазақстандағы take-away форматындағы кофехана үшін:
- мақсат — 3–6 ай нөлге шығу
- шығын әдетте табыстың 75—90%-ын құрайды
Инвестицияның ақталуы (ROI)
Бизнес иесі салған ақшасын толық қайтарып алған кез.
Мысалы:
Инвестициялар — 20 млн ₸
Айлық таза табыс — 2 млн ₸
Инвестицияны ақтап алу мерзімі = 10 ай
Осыдан кейін ғана бизнес иесіне шынайы пайда әкеле бастайды.
Бизнес қысқа уақытта неге өзін ақтай алмайды
Алғашқы айларда бизнес әдетте тұрақсыз болады:
- келушілер ағыны әлі қалыптаспаған
- операциялық қателіктер кездеседі
- қызмет көрсету баяу
- шығын көп мен есептен шығару жиі жасалады
- мәзір толық реттелмеген
- команда жұмыс ырғағына толық бейімделмеген
Бизнес нөлге шыққанға дейін әдетте пайда әкелмейді — табыс бастапқы кезеңдегі қателіктер мен шығындарды жабуға жұмсалады.
Шынайы мерзімдер
Take-away форматындағы кофехана
- Нөлге шығу — 3–6 ай
- Инвестицияның толық өтелуі — 9–18 ай
Үш айда ақталу — сирек жағдай. Бұл тек бәрі мінсіз басталғанда ғана мүмкін:
- салым аз
- келушілер ағыны бірінші күннен жоғары
- орналасқан жері сәтті
- бар жұмысы жүйелі, бір сусын 15–25 секундта дайындалады
- фудкост пен жалақы қоры қатаң бақыланады
Инвестицияның ақталуына не әсер етеді
Негізгі тетіктер:
- Жалға алу ақысы — табыстың 10—12%-ынан аспауы керек
- Фудкост — 28–35% (одан жоғары болса, маржа төмендейді)
- Қызмет көрсету жылдамдығы — өткізу қабілеті = табыс
- Ассортимент — төмен маржалы позициялар аз болуы тиіс
- Процестерді оңтайландыру — қате аз болса, есептен шығару да азаяды
- Көрсеткіштерді күн сайын бақылау
Бариста сусынды неғұрлым тез дайындаса, бизнес те соғұрлым тез табыс әкеле бастайды.
Басты ереже
Алдымен бизнестің шығынын тоқтатамыз — нөлге шығамыз.
Содан кейін салған ақшаны қайтарамыз — яғни жобаны ақтап аламыз.
«Нөлге шығу» — жеңіс емес, өсу үшін бастапқы нүкте.